Một buổi chiều ngồi co ro ở góc nhà lại chợt nhớ hương vị hạt điều những buổi trưa hè ngày nào dưới tán lá điều xum xuê vươn dài và rộng, ấm áp bên khói lửa của những người thương yêu
Hồi ấy mỗi cơn mưa to đi qua, vừa tạnh ráo chút xíu là lại xúm xít đám bạn kéo nhau ra vườn điều sau nhà. Mưa to, gió vật lớn, lá điều rồi quả điều rụng lịch bịch khắp vườn. Đứa nào đứa nấy giành giật nhau mấy quả điều chín mọng, vì biết chắc mấy quả này ngọt lắm chả chát mấy đâu. Có đứa còn nắm vạt áo lên, tham lam cho hết mớ điều lượm được vào rồi gém mang về cho mấy đứa em. Mà nó đâu có nghĩ rằng, cái áo mà nó gém quả điều là cái áo má nó mua hồi tết, nó thích nhất, đi đâu cũng mặc vào, giờ thì toi rồi, mủ điều sẽ làm áo nó tèm nhem, có khi chả còn mặc được. Vậy mà lúc đó ăn điều chát chát, ngọt ngọt sao thấy ngon quá đỗi.
Hồi đó ở sóc nhờ đất đai màu mỡ mà cây điều mọc lên xanh tốt, người ta chỉ biết đến việc lấy trái điều để ăn mà không biết phía sau cái vỏ sù sì đó là một thứ hạt rất ngon. Cho đến một lần tình cờ bà nghe thấy một mùi thơm là lạ từ khói rác dọn vườn bốc lên, hóa ra là có vài trái điều chín sớm rụng xuống đống lửa cháy có mùi thơm đến lạ. Tò mò bà khui chúng ra ăn thử thì thấy vị ngọt thơm, béo ngậy lạ lùng. Hạt điều nướng cháy đen thui ở ngoài nhưng nhân ở trong thì thơm ngon vô bờ bến. Mùi thơm ấy, đến giờ khi nhắm mắt suy nghĩ lại, vẫn thấy như còn nguyên đó : mùi của điều, của đất đỏ bazan, của củi điều và của mưa ẩm...
Trong cái lúc đói khổ mà tìm được món ăn ngon ấy bà tôi nhớ đến bậc sinh thành của mình và bà gom củi lại nướng hạt điều, khui lấy nhân cho vào lọ gửi về cho cha ở quê nhà. “Con hãy giữ gìn cái tinh túy của loại hạt này, biết đâu con sẽ có cơ hội được sống vì nó con ạ!” cha của bà gửi kèm một lá thư lên để rồi từ đó bà lấy đó làm niềm động lực để tìm ra cách chẻ vỏ cứng, cách tách lấy nhân, cách rang lên để nhân không bị đen nhẻm như khi nướng. Rồi cũng từ đây hình thành món đặc sản hạt điều rang muối vẫn còn giữ nguyên vẹn hương vị như ngày nay.
Món hạt điều rang muối của bà tự bao giờ đã trở thành một thức quà quê dành cho bạn bè, cho những kiều bào từ xa quê hương trở về mang những nét đặc trưng rất Bà Tôi, rất Việt Nam. Qua tất cả, hạt điều rang muối không đơn giản chỉ là món ăn đặc sản ngon miệng mà đằng sau nó còn biết bao nhiều tiềm thức của người chế biến. Cũng chính bởi vậy mà bao hương vị tinh túy của bà tôi mới vươn vấn và không dễ gì tan biến đi trên miệng của bao người.
Là người con sống xa quê, cứ mỗi khi có dịp đi công tác ở một vùng đất mới tôi đều tự hào giới thiệu về vùng đất quê mình, về món đặc sản hạt điều rang muối mà chẳng đâu sánh bằng công thức của riêng bà tôi.
Tuổi thơ trôi qua cùng thời gian, hạt điều giờ đây đã được đưa đi khắp thế giới, được ưa chuộng như một món ăn bổ sung giàu dinh dưỡng thiết thực hàng ngày, được chế biến cùng những món thượng hạng tại các nhà hàng sang trọng. Thật vậy, dù đã thưởng thức nhiều những món ngon ở trên đời nhưng hương vị bùi bùi, béo ngậy không lẫn vào đâu được, không đâu cho bằng cái vị hạt điều ngay trên quê hương mình. Vì đó còn chất chứa cả một khoảng trời tuổi thơ, luôn tìm về trong ký ức nghèo đói nhưng vô cùng ý nghĩa vì đã được sống trọn vẹn cùng gia đình